فرهنگی سیاسی اجتماعی |
|
313 یار مثل این مردان مرد می خواهد تا بیاید مركز اسناد انقلاب اسلامی، برخی از كتب تاثیر گذار در تاریخ جهان 1- قرآن كریم قرآن كریم بی شك تاثیرگذار ترین كتاب برای رقم زدن سرنوشت بشریت است. خداوند در این كتاب شریف، قرآن را مایه درمان، شفا و رحمت میداند و میفرماید: «و ننزل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمومنین؛ و ما آن چه را برای مومنان مایه درمان و رحمت است، از قرآن نازل می كنیم... » حضرت علی (علیه السّلام) می فرماید: «از این كتاب بزرگ الهی و آسمانی برای بیماری های خود شفا بخواهید و برای حل مشكلاتتان از آن یاری بطلبید، چون در این كتاب درمان بزرگترین دردها است... .» این كتاب دریای بی كران معارف بلند الهی است 2- نهج البلاغه كتاب شریف نهجالبلاغه گزیدهای از خطبهها، نامهها و سخنان كوتاه امیرالمومنین علی بن ابی طالب(ع) است كه سید رضی در قرن چهارم هجری قمری از نامهها و خطبه های ایشان فراهم آورده است. معروفترین شروح نهجالبلاغه شرح ابن ابیالحدید معتزلی بغدادی، شرح ابن میثم بحرانی، شرح خوئی و از معاصران، ترجمه و تفسیر نهجالبلاغه اثر شیخ محمدتقی جعفری و شرح نهجالبلاغه تالیف شیخ محمد تقی شوشتری، را میتوان نام برد. شیخ محمد عبده از مفتیان پیشین مصر: سخن علی بعد از قرآن و كلام نبوی شریفترین و بلیغترین و پرمعنیترین و جامعترین سخنان است.» 3- اصول كافی اصول كافی عنوان بخش اول از بخشهای سهگانه كتاب حدیثی الكافی است. در این بخش، احادیث مربوط به اعتقادات شیعه و زندگی امامان شیعه و برخی از احادیثی كه درباره رفتارهای فرد مسلمان سخن میگوید، گردآوری شده است. نویسنده در دو بخش دیگر كتاب به روایات فقهی و مواعظ اخلاقی پرداخته است اصول كافی در هشت بخش كلی شكل گرفته است كه كلینی هر یك از این بخشها را با عنوان «كتاب» معرفی كرده است. 4- رساله و تقریر اسفار اربعه و فلسفه ملاصدرا اسفار اربعه یا سفرهای چهارگانه بنا بر آثار و تعلیمات عارفان «مراحل عملی» یا در اصطلاح «مسافرت» های معنوی عرفا برای «رسیدن به خدا» است. مشهورترین تقریر از اسفار اربعه از ملاصدرا است امام،خمینی می فرمایند: كتابهای زیادی ما داریم؛ شاید بتوان گفت در فلسفه: ملاصدرا، از كتب اخبار: كافی، از فقه: جواهر. علوم اسلامی ما خیلی غنی هستند. 5- تاریخ طبری تاریخ الرسل و الملوك یا تاریخ الامم و الملوك معروف به تاریخ طبری كتابی است به زبان عربی كه توسط محمد بن جریر طبری تاریخنگار و محقق مسلمان ایرانی در اواخر سده سوم پس از هجرت به رشته تحریر در آمده است. طبری نویسندهٔ مشهورترین، مهمترین و ارزشمندترین مجموعههای مفصل تاریخ عمومی اسلام و جهان به شمار میآید. این كتاب، تاریخ را از زمان خلقت شروع كرده و سپس به نقل داستان پیامبران و پادشاهان قدیمی میپردازد. در بخش بعدی كتاب طبری به نقل تاریخ پادشاهان ساسانی میپردازد، و از آنجا به نقل زندگی پیامبر اسلام(ص)، میپردازد. در این كتاب وقایع پس از شروع تاریخ اسلامی (مقارن با هجرت به مدینه) به ترتیب سال تنظیم شده و تا سال ۲۹۳ هجری شمسی را در بر میگیرد. تاریخ طبری دارای ۱۶ جلد و مرجع عمده تاریخ ایران تا اول سده چهارم هجری است، 6-تاریخ تمدن ویل دورانت نام مجموعه كتابی ۱۱ جلدی است كه ویل دورانت به همراه همسرش آریل دورانت دربارهٔ تاریخ زندگی انسان از دوران پیش از تاریخ تا پایان سدهٔ هجدهم نوشتهاند.این مجموعه ناتمام است. ویل دورانت در فصلی از تاریخ درباره قرآن می گوید: «در قرآن، قانون و اخلاق یكى است. رفتار دینى در قرآن، شامل رفتار دنیوى هم مىشود و همه امور آن از جانب خداوند و به طریق وحى آمده است. قرآن در جانهاى ساده عقایدى آسان و دور از ابهام پدید مىآورد كه از رسوم و تشریفات ناروا آزاد است .» 7- قانون قانون، یكی از كتابهای ابن سینا در زمینهٔ پزشكی است كه نزدیك به هفتصد سال در مراكز علمی اروپا تدریس میشد. این كتاب مهمترین و مفصلترین كتاب ابن سینا در طب و از اُمّهات كتب طبی در تمدن ایران پس از اسلام و ازجمله مهمترین آثار پزشكان دنیای قدیم است. در تمدن ایران پس از اسلام، سه كتاب در شمار مهمترین كتب طبیِ : الحاوی از محمد زكریای رازی،كامل الصناعة الطبیه (طبّ مَلِكی) از مجوسی اهوازی و در نهایتْ قانون ابن سینا. از این میان، قانون ابن سینا 8- «مابعد الطبیعه» ارسطو ارَسطو از فیلسوفان یونان باستان بود. او یكی از مهمترین فیلسوفان متقدم به حساب میآید. او در سن هیجده سالگی به آكادمی افلاطون راه یافت و به مدت بیست سال در مكتب افلاطون كسب دانش كرد و آموزگار اسكندر مقدونی بود. ارسطو فلسفه را بهعنوان «دانش هستی» تعریف میكرد. مهم ترین اثر او «مابعد الطبیعه» است. 9- نقد عقل محض نقد عقل محض یا نقد اول نخستین كتاب از سهگانهٔ فلسفه انتقادی ایمانوئل كانت است كه اولینبار در سال ۱۷۸۱ چاپ شد. این كتاب مهمترین اثر كانت است و دربارهٔ ویژگیهای عقل و توان آن در شناخت متافیزیك سخن میگوید. كانت در این كتاب به بررسی و تقسیمبندی مقولات شناخت و نیز بررسیِ محسوسات، ادراك و عقل محض پرداخته است. او در این كتاب عقل، محسوسات و ادراك، و ویژگیهای عقل محض در شناخت متافیزیكی را شرح دادهاست. 10- در خدمت و خیانت روشنفكران «در خدمت و خیانت روشنفكران» مانیفست فكری جلال آل احمد است كه بعد از قیام پانزده خرداد و برملا شدن خیانت روشنفكران غربزده ایرانی و آشكار شدن چهره حقیقی آنها، كتاب «در خدمت و خیانت روشنفكران» كه حجمی حدود ۶۰۰ صفحه را به خود اختصاص داده، 11- ثروت ملل معروفترین و تاثیرگذارترین كتاب علم اقتصاد با نام كامل «تحقیقی پیرامون ماهیت و علل ثروت ملل» یا همان نام مختصر و معروفتر ثروت ملل اولین بار در تاریخ نهم مارس ۱۷۷۶ چاپ و منتشر شد. آدام اسمیت این اثر حجیمش را همان طور كه خود فهرستبندی كرده در پنج كتاب و ۳۱ فصل نوشته است. مباحث اقتصادی تا پیش از انتشار ثروت ملل آدام اسمیت، عمدتا گرایش به قضاوت در مورد عملكرد اقتصادی داشت تا به تحلیل اقتصادی. كتاب ثروت ملل آدام اسمیت یك نقطه عطف در تاریخ تحلیل اقتصادی بود و برای اولین بار نگرش تحلیلی، منسجم و نظاممند به مباحث اقتصادی در این كتاب ارائه شد و یك نظریه اقتصادی تدوین گشت؛ شاید به همین علت بود كه آدام اسمیت را به عنوان پدر علم اقتصاد لقب نهادند.. 12- نبرد من یكی از كتابهایی كه تاثیر شگرفی در رشد نژاد پرستی و نازیسم داشته است، «نبردمن» نوشته آدولف هیتلر است. این كتاب زمانی توسط هیتلر به نگارش درآمده كه در قلعه لندربرگ زندانی بوده است. 13- قلعه حیوانات كتابی كه گفته می شود در اعتراض به وضعیت آزاردهنده اداره حكومت توسط استالین در شوروی به نگارش درآمد و زندگی اهالی این كشور را مسخ كرده است. قلعه حیوانات رمانی پادآرمانشهری به زبان انگلیسی و نوشتهٔ جورج اورول است. این رمان در طول جنگ جهانی دوم نوشته و در سال ۱۹۴۵ میلادی در انگلستان منتشر شد، ولی در اواخر دههٔ ۱۹۵۰ میلادی به شهرت رسید. این رمان دربارهٔ گروهی از حیوانات است كه در اقدامی آرمان گرایانه و انقلابی، صاحب مزرعه (آقای جونز) را از مزرعه اش فراری میدهند تا خود ادارهٔ مزرعه را به دست گرفته و «برابری» و «رفاه» را در جامعه خود برقرار سازند. رهبری این جنبش را گروهی از خوكها بهدست دارند، ولی پس از مدتی این گروه جدید نیز به رهبری خوكی به نام ناپلئون همچون آقای جونز به بهره كشی از حیوانات مزرعه میپردازند و هرگونه مخالفتی را سركوب میكنند. 14- بینوایان نام رمان معروفی نوشته ویكتور هوگو نویسنده سرشناس فرانسوی است. این كتاب اولین بار در سال ۱۸۶۲ منتشر شده و یكی از بزرگترین رمانهای قرن ۱۹ است. با شروع شورش جون در ۱۸۱۵ و به اوج رسیدن آن در ۱۸۳۲ در پاریس، این رمان از زندگی چند شخصیت و تمركز بر مبارزات محكوم سابقه داری به نام ژان والژان و به رستگاری رسیدن او شكل گرفت. این رمان با بررسی ماهیت قانون و بخشش، تاریخ فرانسه، معماری و طراحی شهری پاریس، سیاستها، فلسفه اخلاق، ضد اخلاقیات، قضاوتها، مذهب، نوع و ماهیت عشق را شرح میدهد. بینوایان به تشریح بیعدالتیهای اجتماعی و فقر و فلاكت مردم فرانسه میپردازد، . رهبر معظم انقلاب درباره بینوایان می گویند: به نظر من بینوایان ویكتور هوگو برترین رمانی است كه در طول تاریخ نوشته شده است.بینوایان كتاب جامعهشناسی است، كتاب تاریخی است، كتاب انتقادی است، كتاب الهی است، كتاب محبت و عاطفه و عشق است.» 15- شازده كوچولو داستانی اثر آنتوان دو سنت اگزوپری است كه اولین بار در سال ۱۹۴۳ منتشر شد. این كتاب به بیش از ۲۵۰ زبان و گویش ترجمه شده و با فروش بیش از ۲۰۰ میلیون نسخه، یكی از پرفروش ترین كتابهای تاریخ محسوب میشود. كتاب شازده كوچولو «خوانده شدهترین» و «ترجمه شدهترین» كتاب فرانسویزبان جهان است و به عنوان بهترین كتاب قرن ۲۰ در فرانسه انتخاب شده است. از این كتاب به طور متوسط سالی ۱ میلیون نسخه در جهان به فروش میرسد. این كتاب در سال ۲۰۰۷ نیز به عنوان كتاب سال فرانسه برگزیده شد. در این داستان سنت اگزوپری به شیوهای سوررئالیستی به بیان فلسفه خود از دوست داشتن و عشق و هستی میپردازد. طی این داستان سنت اگزوپری از دیدگاه یك كودك، كه از سیاركی به نام ب۶۱۲ آمده، پرسشگر سؤالات بسیاری از آدمها و كارهایشان است. 16- مجموعه داستانهای تخیلی ژول ورن پنجگانهٔ مشهور ژول ورن كه دربرگیرندهٔ كتابهای سفر به مركز زمین، بیست هزار فرسنگ زیر دریا و دور دنیا در هشتاد روز است، شهرتی جهانگیر دارد. ژول ورن نویسنده، شاعر و نمایشنامهنویس فرانسوی بود 17- جان شیفته (L'Ame enchantée) رمانی چهارجلدی اثر رومن رولان است. فضای داستان جان شیفته فرانسه در ابتدای سده بیستم است و رمان وضعیت اجتماعی این دوران را برای خواننده به تصویر میكشد. از سوی دیگر، شخصیت اصلی داستان زنی به نام آنت ریوییر است و رولان در طول داستان چگونگی بیداری زنان فرانسه را شرح میدهد. رهبر انقلاب : «جان شیفته» رومن رولان ؛ هم تاریخ است، هم ادبیات است، هم اخلاق است، هم هنر است؛ این كتاب همه چیز است، 18- دُنِ آرام رمانی چهارجلدی اثر میخائیل شولوخوف است كه شاهكار وی محسوب میشود و نوشتن آن از سال ۱۹۲۸ تا ۱۹۴۰ (تقریباً ۱۲ سال) به درازا كشید و جایزه نوبل ادبیات را برایش به ارمغان آورد. دُن آرام داستانی است درباره قزاقان ساكن دن و شرح زندگی یك خانواده قزاق رهبر انقلاب -دُن آرام یكی از بهترین رمان های دنیاست. 19- جنگ و صلح «جنگ و صلح» نام رمان مشهور لئو تولستوی، نویسنده شهیر روس است. وی كتاب جنگ و صلح را در سال ۱۸۶۹ میلادی نوشت. این كتاب یكی از بزرگترین آثار ادبیات روسی و از مهمترین رمانهای ادبیات جهان به شمار میرود. در این رمان طولانی بیش از ۵۸۰ شخصیت با دقت توصیف شدهاند و یكی از معتبرترین منابع تحقیق و بررسی در تاریخ سیاسی و اجتماعی سده نوزدهم امپراتوری روسیه است و به شرح مقاومت روسها در برابر حملهٔ ارتش فرانسه به رهبری ناپلئون بناپارت میپردازد. 20- هَملِت هملت نمایشنامهای تراژدیك اثر ویلیام شكسپیر است كه در سال ۱۶۰۲ نوشته شده و یكی از مشهورترین نمایشنامههای تاریخ ادبیات جهان به شمار میآید. هملت شاهزاده دانمارك از سفر آلمان به قصر خود در هلسینبورگ دانمارك بازمیگردد تا در مراسم خاك سپاری پدرش شركت كند. پدرش به گونه مرموزی به قتل رسیدهاست. كسی از چندوچون قتل شاه آگاه نیست. در همان حین هملت درمییابد كه مادر و عمویش باهم پیمان زناشویی بسته و هم بستر شدهاند. وسوسهها و تردیدهای هملت هنگامی آغاز میشود كه روح شاه مقتول بر او نمودار میگردد. روح بازگو میكند كه چگونه به دست برادر خود به قتل رسیدهاست و از هملت میخواهد انتقام این قتل مخوف و ناجوانمردانه را بازستاند.
شباهتهای حضرت یحیی و امام حسین علیه السلام بنا بر تصریح امام صادق، حضرت یحیی و امام حسین، در جهات گوناگون، به یکدیگر، شباهت داشتند. فَإِنَّهُ (الحسین)، سَيِّدُ الشُّهَداءِ، وسَيِّدُ شَبابِ أهلِ الجَنَّةِ، وشَبيهُ يَحيَى بنِ زَكَرِيّا. (ابن قولویه، كامل الزيارات، ص ۴۸۶) کامل الزیارات: امام حسین، سَرور شهيدان، سَرور جوانان بهشتى و همسان با يحيى بن زكريّا است. کما اینکه، جابر بن عبد الله انصاری، صحابی بزرگ پیامبر اسلام، نیز در زیارت خویش از قبر امام حسین، به شباهت امام حسین با حضرت یحیی، اشاره می کند: فَطِبتَ حَيّاً وطِبتَ مَيِّتاً، غَيرَ أنَّ قُلوبَ المُؤمِنينَ غَيرُ طَيِّبَةٍ لِفِراقِكَ، ولا شاكَّةٍ فِي الخِيَرَةِ لَكَ، فَعَلَيكَ سَلامُ اللَّهِ ورِضوانُهُ، وأشهَدُ أنَّكَ مَضَيتَ عَلى ما مَضى عَلَيهِ أخوكَ يَحيَى بنُ زَكَرِيّا. (خوارزمی، مقتل الحسين، ج ۲، ص ۱۶۷) گواهى مىدهم كه تو بر همان روشى رفتى كه برادرت يحيى بن زكريّا رفت. تفسیر البرهان ذیل آیه ۸۴ در سوره بقره، از قول پیامبر چنین نقل شده است: أَ فَلَا أُنَبِّئُكُم بِمَنْ يُضَاهِيهِمْ مِنْ يَهُودِ هَذِهِ الْأُمَّةِ قَالُوا: بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ. قَوْمٌ مِنْ أُمَّتِي يَنْتَحِلُونَ بِأَنَّهُمْ مِنْ أَهْلِ مِلَّتِي، يَقْتُلُونَ أَفَاضِلَ ذُرِّيَّتِي وَ أَطَايِبَ أُرُومَتِي، وَ يُبَدِّلُونَ شَرِيعَتِي وَ سُنَّتِي، وَ يَقْتُلُونَ وَلَدَيَّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ كَمَا قَتَلَ أَسْلَافُ هَؤُلَاءِ الْيَهُودِ زَكَرِيَّا وَ يَحْيَى. أَلَا وَ إِنَّ اللَّهَ يَلْعَنُهُمْ كَمَا لَعَنَهُمْ. وَ يَبْعَثُ عَلَى بَقَايَا ذَرَارِيِّهِم ْقَبْلَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ هَادِياً مَهْدِيّاً مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْنِ الْمَظْلُومِ، يُحَرِّفُهُمْ بِسُيُوفِ أَوْلِيَائِهِ إِلَى نَارِ جَهَنَّمَ. (بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۱۶۸) البرهان فی تفسیر القرآن: پیامبر(ص) فرمود: يهود، عهد خدا را نقض و رسولان او را تكذيب كردند و اولياى الهى را كشتند. آيا به شما خبر بدهم به مشابه آنان از يهود اين امت؟ گفتند: بله يا رسولالله! حضرت رسول صلى الله عليه و آله فرمود: «قومى از امت من، كه خود را از اهل ملت من مىدانند، افاضل ذريه مرا مىكشند، شريعت و سنت مرا عوض مىكنند، فرزندانم حسن و حسين را مىكشند، همانگونه كه يهود، زكريا و يحيى را كشتند. آگاه باشید، خداوند این جماعت را لعن می کند همانطور که در قرآن نیز لعن را ذکر کرده است. و قبل از قیامت، مهدی امت اسلام از نسل حسین مظلوم، آنان و اولیاء شان را به جهنم خواهد فرستاد.» ۱- هر دو بزرگوار قبلاً همنامی نداشتهاند در خصوص نام حسین به روایات شیعه، و در خصوص نام یحیی به قرآن کریم سوره مریم/ ۷ سوره دخان/ ۲۹ و انجیل لوقا ۱/ ۶۱). در آیه ۷ سوره مبارکه مریم، تولد یحیی به زکریا بشارت داده شده است: یَا زَکَرِیَّا إِنَّا نُبَشِّرُکَ بِغُلَامٍ اسْمُهُ یَحْیَى لَمْ نَجْعَل لَّهُ مِن قَبْلُ سَمِیًّا؛ اى زکریا ما تو را به پسرى که نامش یحیى است مژده مىدهیم که قبلا همنامى براى او قرار ندادهایم. در تفسیر مجمع البیان، ذیل این آیه از امام صادق(ع) ، در وجه شباهت امام حسین و حضرت یحیی، چنین نقل شده است: في قَولِهِ تَعالى: «يزَكَرِيَّا إِنَّا نُبَشّرُكَ بِغُلمٍ اسْمُهُ يَحْيَى لَمْ نَجْعَل لَّهُ مِن قَبْلُ سَمِيًّا»-: وكَذلِكَ الحُسَينُ عليه السلام لَم يَكُن لَهُ مِن قَبلُ سَمِيٌّ، ولَم تَبكِ السَّماءُ إلّاعَلَيهِما أربَعينَ صَباحاً. قيلَ لَهُ: وما كانَ بُكاؤُها؟ قالَ: كانَت [أيِ الشَّمسُ] تَطلُعُ حَمراءَ، وتَغيبُ حَمراءَ، وكانَ قاتِلُ يَحيى عليه السلام وَلَدَ زِناً وقاتِلُ الحُسَينِ عليه السلام وَلَدَ زِناً (طبرسی، مجمع البيان، ج ۶ ، ص ۷۷۹) مجمع البیان: امام صادق(ع) در باره اين سخن خداى متعال: «اى زكريّا! ما تو را به [تولّد] پسرى بشارت مىدهيم كه نامش يحيى است و تا كنون، همنامى نداشته است»، فرمود: «حسين عليه السلام نيز همين گونه بوده كه پيش از خود، همنامى نداشته است و آسمان، جز بر اين دو- كه [براى هر كدام] چهل روز گريست-، بر كسى گريه نكرده است». گفته شد: گريه آسمان چيست؟ فرمود: «خورشيد، سرخِ سرخ طلوع مىكرد و سرخِ سرخ نيز غروب مىكرد. هم قاتل يحيى عليه السلام، زنازاده بود و هم قاتل حسين عليه السلام». در کتاب کامل الزیارات، در ذیل آیه ۲۹ سوره مبارکه دخان، چنین نقل شده است: في قَولِهِ تَعالى: «فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَاءُ وَ الْأَرْضُ وَ مَا كَانُواْ مُنظَرِينَ»-: لَم تَبكِ السَّماءُ عَلى أحَدٍ مِنذُ قُتِلَ يَحيَى بنُ زَكَرِيّا عليه السلام، حَتّى قُتِلَ الحُسَينُ عليه السلام، فَبَكَت عَلَيهِ. (ابن قولویه، كامل الزيارات، ص ۱۸۲) کامل الزیارات: به نقل از محمّد بن على حلبى، از امام صادق عليه السلام، در باره آيه: «آسمان و زمين بر آنها گريه نكردند و بِدانها مهلت داده نشد»-: از هنگامى كه يحيى بن زكريّا عليه السلام كشته شد، آسمان بر كسى گريه نكرد، تا آن كه حسين عليه السلام كشته شد و آسمان بر او گريست. در تفسیر المیزان، نیز نقل شده است که: هر دوی آنها پیش از خود همنامی نداشتهاند، سر مبارک هر دو به خاطر دفاع از دین الهی، از تن جدا شد، قاتلان آن دو بزرگوار، حرامزاده بودند و پس از کشته شدن آنها آسمان تا ۴۰ روز در هنگام طلوع و غروب سرخ بوده است. (طباطبایی، تفسیر المیزان، ج ۱۴، ص۲۶) ۲- هر دو بزرگوار سر بریده شدند سر حضرت یحیی(ع) را برای زنا زادهای از بنیاسرائیل هدیه بردند و سر حضرت سیدالشهدا(ع) را برای ابنزیاد (زنازاده)و یزید. امام سجاد(ع) در این باره میفرماید: ما همراه امام حسین(ع) به سوی کربلا بیرون آمدیم، امام، در هر مکانی وارد میشدند و یا از آن کوچ میکردند، یادی از حضرت یحیی(ع) و قتل او مینمودند و میفرمودند: فَما نَزَلَ مَنزِلًا ولَا ارتَحَلَ مِنهُ، إلّا ذَكَرَ يَحيَى بنَ زَكَرِيّا عليه السلام وقَتلَهُ. مِن هَوانِ الدُّنيا عَلَى اللَّهِ أنَّ رَأسَ يَحيَى بنِ زَكَرِيّا اهدِيَ إلى بَغِيٍّ مِن بَغايا بَني إسرائيل. (شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۱۳۲). در بیارزشی دنیا نزد خدا همین بس که سر یحیی بن زکریا را به عنوان هدیه به سوی فرد بیعفتی از بیعفتهای بنیاسرائیل بردند. ۳- قاتل هر دو بزرگوار، زنا زاده بودند قاتلین امام حسین و حضرت یحیی، هر دو از راه حرام و زنا، متولد شده بودند و خبث ولادت و خبث طینت، در وجود آنها، بوده است. امام صادق(ع)، در کتاب کامل الزیارات، به این مساله، اشاره می فرمایند: سَمِعتُ أباعَبدِ اللَّهِ عليه السلام يَقولُ: كانَ الَّذي قَتَلَ الحُسَينَ بنَ عَلِيٍّ وَلَدَ زِناً، وَالَّذي قَتَلَ يَحيَى بنَ زَكَرِيّا وَلَدَ زِناً. (ابن قولویه، کامل الزیارات، ص ۷۸) كامل الزيارات: (راوی نقل می کند): شنيدم كه امام صادق عليه السلام مىفرمايد: «آن كه حسين بن على عليه السلام را كشت، زنازاده بود و نيز آن كه يحيى بن زكريّا عليه السلام را كشت، زنازاده بود». ۴- قاتل هر دو بزرگوار، در آخرت، در بدترین جایگاه جهنم هستند شيخ صدوق از پيامبر خدا(ص) روايت كرده است كه فرمود: إنَّ فِى النّارِ مَنزِلَةً لَم يَكُن يَستَحِقُّها أحَدٌ مِنَ النّاسِ إلّا بِقَتلِ الحُسَينِ بنِ عَلِىٍّ وَ يَحيَى بنِ زَكَرِيّا. (شیخ صدوق، ثواب الأعمال، ص ۲۵۷) ثواب الاعمال: در جهنّم، جايگاهى است كه بر هيچ كس روا نخواهد بود، جز با كشتن حسين بن علی و يحيى بن زكريا عليهما السلام. ۵- سر هر دو بزرگوار، در تشت طلا، به عنوان هدیه، فرستاد شد از جمله دیگر شباهت ها، این است که سر مبارک امام حسین و حضرت یحیی، در تشت طلا و به عنوان هدیه، برای ظالمان، فرستاده شد . ابن شهرآشوب، در کتاب المناقب، به نقل از امام سجاد، داستان شهادت حضرت یحیی و شباهت آن با سر مبارک امام حسین را چنین، نقل می کند: وفي حَديثِ مُقاتِلٍ عَن زَينِ العابِدينَ عليه السلام عَن أبيهِ عليه السلام: إنَّ امرَأَةَ مَلِكِ بَني إسرائيلَ كَبِرَت، وأرادَت أن تُزَوِّجَ بِنتَها مِنهُ لِلمَلِكِ، فَاستَشارَ المَلِكُ يَحيَى بنَ زَكَرِيّا عليه السلام فَنَهاهُ عَن ذلِكَ، فَعَرَفَتِ المَرأَةُ ذلِكَ، وزَيَّنَت بِنتَها وبَعَثَتها إلَى المَلِكِ، فَذَهَبَت ولَعَبَت بَينَ يَدَيهِ. فَقالَ لَهَا المَلِكُ: ما حاجَتُكِ؟ قالَت: رَأسُ يَحيَى بَنِ زَكَرِيّا. فَقالَ المَلِكُ: يا بُنَيَّةُ، حاجَةٌ غَيرُ هذِهِ! قالَت: ما اريدُ غَيرَهُ. وكانَ المَلِكُ إذا كَذَبَ فيهِم عُزِلَ عَن مُلكِهِ، فَخُيِّرَ بَينَ مُلكِهِ وبَينَ قَتلِ يَحيى عليه السلام، فَقَتَلَهُ، ثُمَّ بَعَثَ بِرَأسِهِ إلَيها في طَشتٍ مِن ذَهَبٍ. (ابن شهرآشوب، المناقب، ج ۴، ص ۸۵) المناقب: در حديث مُقاتل، از امام زين العابدين عليه السلام، از پدرش عليه السلام آمده است: «زن پادشاه بنى اسرائيل، پير شد و خواست دخترش را به جاى خود، به ازدواج پادشاه در آورد. پادشاه با يحيى بن زكريّا عليه السلام رايزنى كرد و يحيى، او را از اين كار، باز داشت. زن، اين مطلب را فهميد. دخترش را آرايش كرد و نزد پادشاه فرستاد. او رفت و نزد شاه، بازى كرد. شاه به او گفت: چه نياز دارى؟ گفت: سر يحيى فرزند زكريّا را. شاه گفت: فرزندم! چيزى جز اين بخواه. گفت: جز اين نمىخواهم. رسم آنان، چنين بود كه شاه، اگر دروغ مىگفت، از شاهى بركنار مىشد. پس ميان پادشاهى و كشتن يحيى عليه السلام، مخيّر شد. پس يحيى را كشت و سرش را در تَشتى از طلا براى او فرستاد. سر مبارک امام حسین نیز، بر تشتی از طلا، در مجلس این زیاد، روبروی وی، قرار داده شد. شیخ صدوق در کتاب الامالی، چنین نقل می کند: إنَّهُ لَمّا جيءَ بِرَأسِ الحُسَينِ عليه السلام أمَرَ فَوُضِعَ بَينَ يَدَيهِ في طَستٍ مِن ذَهَب ... . (شیخ صدوق، الامالی، ص ۲۲۹) الامالی: هنگامى كه سر حسين آورده شد، ابن زیاد، فرمان داد كه آن را جلويش در تشتى از طلا گذاشتند ۶- سر هر دو بزرگوار بر دیوار دمشق، آویخته شد از دیگر وقایع حزن انگیز در واقعه شهادت امام حسین، شباهت بی احترامی به سر مبارک امام حسین، فرزند پیامبر با حضرت یحیی بن زکریا، می باشد. مولف کتاب صبح الاعشی، این واقعه را که در شهر دمشق و در سرزمین شام روی داده است، چنین نقل می کند: وعُلِّقَ رَأسُ الحُسَينِ عليه السلام [في دِمَشقَ] عِندَ قَتلِهِ، فِي المَكانِ الَّذي عُلِّقَ عَلَيهِ رَأسُ يَحيَى بنِ زَكَرِيّا. (صبح الأعشى، ج ۴، ص ۹۷). صبح الأعشى: پس از كشتن حسين عليه السلام، سرش را در دمشق آويختند؛ همان جايى كه سر يحيى بن زكريّا را آويختند. ۷- سر بریده امام حسین و حضرت یحیی، سخن گفتند از جمله دیگر شباهت ها که بسیار اعجاب برانگیز و معجزه گونه است، سخن گفتن سر مبارک امام حسین(ع) بعد از شهادت و شباهت آن با تکلم سر حضرت یحیی، می باشد. حضرت یحیی، بعد از شهادت و جدا شدن سر مبارک ایشان، خطاب به طاغوت زمان خویش چنین سخن می گوید: ... فَأَتَوْا بِرَأْسِ يَحْيَى فِي طَشْتٍ وَ كَانَ الرَّأْسُ يُكَلِّمُهُ وَ يَقُولُ لَهُ يَا هَذَا اتَّقِ اللَّهَ لَا يَحِلُّ لَكَ هَذا ... . (بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۵۳۱) البرهان فی تفسیر القرآن: سر مبارک حضرت یحیی را در تشتی، آوردند درحالیکه سر مبارک ایشان، خطاب به پادشاه، چنین سخن گفت: تقوا خدای پیشه کنید، این زن (دختر شما) بر شما، حلال نیست ... . سر مبارک امام حسین نیز بعد از شهادت در بالای نیزه، معجزه گونه، سخن می گفت و قرآن تلاوت میفرمود. در کتاب دلائل الإمامة، چنین نقل شده است: كُنتُ فيمَن حَمَلَ رَأسَ الحُسَينِ عليه السلام، فَسَمِعتُهُ يَقرَأُ سورَةَ الكَهفِ، فَجَعَلتُ أشُكُّ في نَفسي وأنَا أسمَعُ نَغمَةَ أبي عَبدِ اللَّهِ عليه السلام. فَقالَ لي: يَا بنَ وكيدَةَ، أما عَلِمتَ أنّا مَعشَرَ الأَئِمَّةِ أحياءٌ عِندَ رَبِّنا نُرزَقُ؟! قالَ: فَقُلتُ في نَفسي: أسرِقُ رَأسَهُ، فَنادى: يَا بنَ وكيدَةَ، لَيسَ لَكَ إلى ذاكَ سَبيلٌ، سَفكُهُم دَمي أعظَمُ عِندَ اللَّهِ مِن تَسييرِهِم رَأسي، فَذَرهُم «فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ إِذِ الْأَغْلالُ فِي أَعْناقِهِمْ وَ السَّلاسِلُ يُسْحَبُونَ. (طبری، دلائل الإمامة، ص ۱۸۸) دلائل الإمامة: به نقل از حارث بن وَكيده: من در ميان كسانى بودم كه سرِ حسين عليه السلام را مىبردند و شنيدم كه آن سر، سوره كهف را مىخوانَد و من با آن كه صداى ابا عبد اللَّه الحسين عليه السلام را مىشنيدم، در درونم [به ايشان] شك مىكردم. [سر] به من گفت: «اى پسر وَكيده! آيا ندانستى كه ما امامان، زنده هستيم و نزد خدايمان روزى مىخوريم؟!». با خود گفتم: سر را مىدزدم. ندا داد: «اى پسر وَكيده! تو به اين كار، راهى ندارى (موفّق نمىشوى) و گناه ريختن خون من، نزد خدا، از چرخاندن سرم بزرگتر است. آنان را وا بگذار. «به زودى، آن گاه كه غل و زنجير در گردن، به روىْ كشيده شوند، خواهند دانست!» ۸- در شهادت هر دو بزرگوار، آسمان گریست از دیگر شباهت های فراوان امام حسین و حضرت یحیی، این است که آسمان در شهادت هر دو بزرگوار، گریست و در حالیکه سابقه نداشته است. ابن قولویه در کتاب شریف کامل الزیارات، این واقعه را در چندین روایت، به نقل از امام صادق، چنین نقل می کند: إنَّ الحُسَينَ عليه السلام بَكى لِقَتلِهِ السَّماءُ وَالأَرضُ وَاحمَرَّتا، ولَم تَبكِيا عَلى أحَدٍ قَطُّ، إلّا عَلى يَحيَى بنِ زَكَرِيّا وَالحُسَينِ بنِ عَلِيٍّ عليهما السلام (ابن قولویه، كامل الزيارات، ص ۱۸۱) كامل الزيارات: به نقل از ابو بصير، از امام صادق عليه السلام: آسمان و زمين، بر شهادت حسين عليه السلام گريستند و سرخ شدند. اين دو، بر كس ديگرى جز يحيى بن زكريّا و حسين بن على عليه السلام، نگريستهاند. احمَرَّتِ السَّماءُ حينَ قُتِلَ الحُسَينُ عليه السلام سَنَةً، و يَحيَى بنِ زَكَرِيّا عليه السلام، وحُمرَتُها بُكاؤُها. (ابن قولویه، كامل الزيارات، ص ۱۸۲) كامل الزيارات: به نقل از داوود بن فَرقَد، از امام صادق عليه السلام: هنگامى كه حسين عليه السلام شهيد شد و نيز در شهادت يحيى بن زكريّا عليه السلام، آسمان تا يك سال، سرخ شد. سرخ شدن آسمان، گريستن آن است. منابع اهل سنت، به این واقعه اشاره شده است. ابن عساکر در کتاب تاریخ دمشق، چنین نقل می کند: لَم تَبكِ السَّماءُ عَلى أحَدٍ بَعدَ يَحيَى بنِ زَكَرِيّا إلَّا الحُسَينِ بنِ عَلِيٍّ. (ابن عساکر، تاريخ دمشق، ج ۱۴، ص ۲۲۵) تاريخ دمشق: آسمان پس از يحيى بن زكريّا عليه السلام، بر كسى جز حسين بن على عليه السلام نَگِريست. ۹- خداوند، وعده داده است انتقام خون هر دو بزرگوار را خواهد ستاند این شباهت در بیان و سخن پیامبر از قول ابن عباس در کتاب اعلام الوری، نقل شده است، که خداوند وعده حتمی داده است که قطعا، انتقام خون دو مظلوم عالم، حضرت یحیی و امام حسین را از ظالمان، خواهد ستادند و آنها را به جزای اعمالشان، خواهد رساند. وَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ ص قَالَ: قَالَ جَبْرَئِيلُ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ جَلَالُهُ قَتَلَ بِدَمِ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا سَبْعِينَ أَلْفاً وَ هُوَ قَاتِلٌ بِدَمِ ابْنِكَ الْحُسَيْنِ سَبْعِينَ أَلْفاً وَ سَبْعِينَ أَلْفا. (طبرسی، اعلام الوری، ص ۱۱۹) ابن عباس از پیامبر، روايت كرده كه جبرئيل گفت: خداوند براى خون يحيى بن زكريا، هفتاد هزار نفر از ظالمان را به هلاكت رسانيد، و براى خون حسين، نیز هفتاد هفتاد هزار نفر از ظالمان و راضیان به ظلم به آل محمد را به سزای اعمال خود می رساند. ۱۰- منتقم خون هر دو مظلوم عالم، امام عصر می باشد حضرت یحیی را قوم خویش (یهودیان) به قتل رساندند. امام حسین را نیز، طبق حدیث پیامبر: أَ فَلَا أُنَبِّئُكُم بِمَنْ يُضَاهِيهِمْ مِنْ يَهُودِ هَذِهِ الْأُمَّة، (مجلسی، بحارالانوار ج ۴۴، ص ۳۰۴)، یهودیان امت اسلام (بنی امیه)، به شهادت رساندند. و خدواند، توسط منجی امت اسلام، مهدی موعود، یهودیان امت اسلام و امت حضرت یحیی را به سزای اعمال خود، خواهد رسانید. جبرئیل بر پیامبر (ص) نازل شد و عرض کرد: إنَّ الله یَقرِءُ علیکَ السلامَ وَ یُبَشِّرکَ بِمَولودٍ یولَدُ من فاطمَةَ تقتُلُهُ أُمتُکَ من بَعدِک. (کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۴۶۴). همانا خداوند به تو سلام میرساند و به مولودی که از حضرت فاطمه(س) به دنیا میآید بشارت میدهد و بعد از تو گروهی از پیروانت او را به شهادت میرسانند. تفسیر البرهان، ذیل آیه ۸۴ در سوره بقرۀ، از قول پیامبر چنین نقل شده است: أَ فَلَا أُنَبِّئُكُم بِمَنْ يُضَاهِيهِمْ مِنْ يَهُودِ هَذِهِ الْأُمَّةِ قَالُوا: بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ. قَوْمٌ مِنْ أُمَّتِي يَنْتَحِلُونَ بِأَنَّهُمْ مِنْ أَهْلِ مِلَّتِي، يَقْتُلُونَ أَفَاضِلَ ذُرِّيَّتِي وَ أَطَايِبَ أُرُومَتِي، وَ يُبَدِّلُونَ شَرِيعَتِي وَ سُنَّتِي، وَ يَقْتُلُونَ وَلَدَيَّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ كَمَا قَتَلَ أَسْلَافُ هَؤُلَاءِ الْيَهُودِ زَكَرِيَّا وَ يَحْيَى. أَلَا وَ إِنَّ اللَّهَ يَلْعَنُهُمْ كَمَا لَعَنَهُمْ. (بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۱۶۸) البرهان فی تفسیر القرآن: پیامبر(ص) فرمود: يهود، عهد خدا را نقض و رسولان او را تكذيب كردند و اولياى الهى را كشتند. آيا به شما خبر بدهم به مشابه آنان از يهود اين امت؟ گفتند: بله يا رسولالله! حضرت رسول صلى الله عليه و آله فرمود: «قومى از امت من، كه خود را از اهل ملت من مىدانند، افاضل ذريه مرا مىكشند، شريعت و سنت مرا عوض مىكنند، فرزندانم حسن و حسين را مىكشند، همانگونه كه يهود، زكريا و يحيى را كشتند. آگاه باشید، خداوند این جماهت را لعن می کند همانطور که در قرآن نیز لعن را ذکر کرده است. وَ يَبْعَثُ عَلَى بَقَايَا ذَرَارِيِّهِم ْقَبْلَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ هَادِياً مَهْدِيّاً مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْنِ الْمَظْلُومِ، يُحَرِّفُهُمْ بِسُيُوفِ أَوْلِيَائِهِ إِلَى نَارِ جَهَنَّمَ. (بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۱۶۸) |